Noodstroom: zo kiest u de juiste ups
Het Nederlandse energienet behoort tot een van de beste ter wereld. Toch vinden jaarlijks in Nederland zo’n 19.000 stroomstoringen plaats. Dat zijn er iets meer dan 52 per dag. Door onze grote afhankelijkheid van digitale middelen betekent dat vrijwel direct een spaak in het wiel van onze productiviteit. Zonder energievoorziening vallen immers met uitzondering van mobiele apparaten alle digitale middelen, netwerk- en internettoegang stil.
Stroomstoringen kunnen zorgen voor schade aan apparatuur en verloren werk. Met een goed UPS-systeem steekt u daar een stokje voor. Bovendien zijn ze ook geschikt voor gebruik in bijvoorbeeld thuiskantoren. Welke past het beste bij u? Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten.
Schadelijke uitval
Veruit de meeste van die storingen zijn van korte duur. Toch zijn die niet minder schadelijk. Stroomstoringen kunnen de levensduur van hardware flink verkorten door de klap die ze plotseling te verwerken krijgen. Apparaten zijn doorgaans niet ontworpen om op die manier tot stilstand te komen. Ook kan op die manier niet-opgeslagen werk verloren gaan.
Gelukkig bestaat er een oplossing die zowel de continuïteit waarborgt als apparaten beschermt tijdens een stroomstoring: een UPS. Die afkorting staat voor Uninterruptable Power Supply. Een UPS is een apparaat dat de stroomvoorziening direct overneemt zodra het lichtnet in storing gaat. Daardoor blijven hardware en netwerken zonder interruptie gewoon doordraaien en gaat er geen werk verloren.
UPS’en zijn er in alle soorten en maten. Zo bestaan er grote units voor complete datacenters, maar ook kleinere voor het beschermen van kantooromgevingen en – niet onbelangrijk tegenwoordig – het thuiskantoor. Onderstaande aandachtspunten helpen bij het maken van de juiste keuze:
1. Inventariseer de te beschermen apparaten
Allereerst is het belangrijk te bepalen waar de zwakke plekken van de bedrijfscontinuïteit van uw bedrijf liggen. Bij teams die voornamelijk remote werken zijn dat de thuiskantoren, en gaat het dus om voornamelijk om routers, desktops en laptops. Bent u veelal afhankelijk van voorzieningen op kantoor, dan kan het naast de werkstations ook gaan om netwerkapparatuur zoals switches, routers en firewalls, servers en bijvoorbeeld conferencingvoorzieningen.
2. Stel het benodigde vermogen vast
Vervolgens is het belangrijk dat de UPS het gevraagde vermogen kan leveren. Dat is een kwestie van een optelsom van het gevraagde vermogen van alle apparaten die per se moeten doordraaien bij een stroomstoring. Je vindt dat vermogen vaak op de behuizing of het typeplaatje van het apparaat in kwestie.
Het is verstandig een UPS te adviseren die wat meer vermogen dan het minimaal gevraagde aankan. Op die manier behoudt u wat ruimte voor eventuele groei, zonder dat direct een extra UPS nodig is. Ook de vervanging van bestaande hardware door apparaten die wat meer vermogen vragen is dan geen probleem.
Het vermogen van een UPS wordt uitgedrukt in volt-ampères (VA). Deze waarde varieert van 300 VA tot zo’n 5000 kVA. Het is belangrijk dat u nooit exact op de grens gaat zitten van het vermogen dat geleverd moet worden. Daarmee riskeert u dat de UPS de storing niet goed kan opvangen. Een goede vuistregel is dat u een UPS adviseert die minimaal 1,2x maal de hoeveelheid van de gevraagde VA kan opvangen. Wilt u kunnen groeien met behoud van de UPS, dan is een hogere vermenigvuldigingsfactor gewenst.
3. Bepaal de werkingsduur
Een UPS heeft een beperkte duur waarin het de stroomvoorziening kan opvangen. Hoe krachtiger de UPS, hoe langer dat zal zijn. Belangrijk is dan ook het bepalen van de benodigde ‘runtime’. Sommigen zullen al tevreden zijn met een runtime van enkele minuten. Dat geeft hen de kans om werk te bewaren, en dus niet verrast te worden door een stroomstoring. Moet de UPS een langere tijd kunnen overbruggen, bijvoorbeeld omdat u meer tijd nodig heeft voor maatregelen, dan is een uitvoering van een langere runtime wenselijk.
Overigens zijn veel UPS’en uitbreidbaar met een batterijmodule die de runtime verder verlengen. Dat is een interessante optie. Het geeft u de mogelijkheid om uw investering later kosteneffectief uit te breiden, mochten u alsnog een langere runtime wensen.
4. Maak de keuze tussen 1- of 3-fase
Voor gebruik in kantoren en thuisomgevingen volstaat een 1-fasige UPS. Voor datacenters en andere grootverbruikers, zoals bijvoorbeeld ziekenhuizen of productieomgevingen is vaak een 3-fase-UPS noodzakelijk.
5. De juiste vormfactor
Een UPS komt grofweg in twee vormfactors: als rackmodule en als losstaande unit. Voor thuisgebruik is die laatste optie vrijwel altijd de enige juiste. Is de UPS bedoeld voor gebruik op kantoor en beschikt u al over een rack, dan is een rackmodule een logische keuze. Deze optie bespaart bovendien ruimte.
Een losstaande unit biedt alle keuzevrijheid als het gaat om ondersteuning voor 1- of 3-fase en het gewenste vermogen. Van enorme voor gebruik in datacentra, tot kleine UPS’en die qua uiterlijk en formaat sterk lijken op een reguliere contactdoos.
Meer dan stroomstoringen
In dit artikel hebben we gefocust op UPS-systemen die de energietoevoer bij stroomstoringen kortstondig kunnen overnemen. Deze UPS’en kunnen echter meer dan alleen dat; ze beschermen ook tegen overspanning door bijvoorbeeld blikseminslag. Dat is voor u een welkome bescherming van de kostbare hardware. Men noemt deze categorie ‘Stand-by UPS-systemen’. De naam slaat op het feit dat ze pas ingrijpen op het moment dat er iets misgaat met de stroomvoorziening.
Er zijn echter ook UPS-en met een nog uitgebreider takenpakket. Zo zijn Line-interactieve UPS-systemen continu actief. Ze zetten binnenkomende ‘ruwe’ stroom om, vangen de pieken en dalen wat betreft voltage op en sturen een stabiele elektriciteitsstroom richting alle aangesloten apparatuur. Dat verlengt de levensduur en vergroot de betrouwbaarheid van de werking van deze systemen. Deze UPS’en zijn geschikt voor bijvoorbeeld serverruimtes vol kostbare hardware.
Nog verder gaan de zogeheten Online UPS-systemen. Deze vangen niet alleen permanent voltagewisselingen op, maar verschonen de stroom ook van ‘vervuiling’. Deze categorie is met name interessant voor bijvoorbeeld datacenters op plekken waar de stroomtoevoer van zeer matige kwaliteit is.